De 12 gewoontes van ABG

Bij ABG werken we volgens de kracht van samen: voor de eigenheid van ieder van onze drie gemeentes vanuit één ABG organisatie. We versterken elkaar door verbinding te maken en daadkrachtig te handelen. Zo werken we samen aan de gezamenlijke opgaven van onze drie gemeenten.
Onze dienstverleningsvisie laat zien hoe we dat doen: met betekenisvol contact, duidelijke keuzes en toegankelijke, slimme oplossingen – altijd passend bij wat inwoners nodig hebben.

Om dit elke dag waar te maken is goed persoonlijk leiderschap onmisbaar. Daarom werken we met 12 gewoontes van ABG: gewoontes van alledag die onze cultuur vormen, geordend in drie cirkels:

Persoonlijke regie – jezelf aansturen en ontwikkelen.

Succesvol samenwerken – vertrouwen opbouwen en resultaten behalen met anderen.

Je werk goed doen – doelgericht werken, kwaliteit leveren en blijven leren.

Deze gewoontes zijn uitgewerkt in concrete gedragingen, zodat we ze direct kunnen toepassen in onze dagelijkse praktijk. Ze geven ons houvast om onze waarden zichtbaar te maken in ons werk en onze visie tastbaar te maken.

De 12 gewoontes gelden voor iedereen bij ABG, of je nu wel of geen leidinggevende bent. Van leidinggevenden verwachten we daarnaast dat zij op dit vlak voorbeeldgedrag laten zien én hun mensen coachen, sturen en verbinden om hierin te groeien. We inspireren elkaar dagelijks om deze gewoontes in de praktijk te brengen en spreken elkaar er ook op aan.

De 12 gewoontes van ABG

ABG’s drie cirkels met de 12 gewoontes
Bij ABG werken we met drie cirkels: persoonlijke regie, succesvol samenwerken en je werk goed doen. In elke cirkel zie je wat jij zelf kunt doen om sterker te worden in je werk. Daarbij neem je zelf verantwoordelijkheid én kijk je samen met je leidinggevende en collega’s wat jij nodig hebt om hierin te groeien.

🟡 Persoonlijke regie – over je eigenheid en je ontwikkeling
De gele cirkel gaat over jou als mens en professional. Hoe stuur jij jezelf aan, hoe ga je om met stress, ontwikkeling en keuzes? Het gaat erom dat je bewust kijkt naar je eigen manier van werken en leven, en dat je blijft investeren in je groei.

🟢 Succesvol samenwerken – over samenwerken en verbinden
De groene cirkel gaat over hoe jij met anderen samenwerkt: met collega’s, teams en inwoners. Het gaat om elkaar versterken, afspraken nakomen en de verbinding zoeken, ook als het lastig is.

🔴 Je werk goed doen – over daadkracht en kwaliteit
De rode cirkel draait om werk van goede kwaliteit leveren. Dat betekent dat je weet wat er van je wordt verwacht, overzicht houdt en doelgericht werkt. Je denkt vooruit, gebruikt de juiste middelen en zorgt dat je resultaat behaalt.

De 12 gewoontes zijn er om je te inspireren, in welke functie of in welk team je ook werkt. Wat ze precies betekenen, kan per rol of situatie verschillen. Bespreek daarom met je leidinggevende wat dit voor jou kan betekenen, wat je nodig hebt om hierin te groeien én zorg dat je helder hebt wat je opdracht, prioriteiten en mandaat zijn. Vanuit die duidelijkheid kun je initiatief nemen, keuzes maken en eigenaarschap pakken.

Ze geven richting, maar vervangen nooit de afspraken in je arbeidsovereenkomst, je functieomschrijving of andere gemaakte kaders binnen ABG. We werken in een politieke en dynamische organisatie: prioriteiten kunnen verschuiven. Zie de gewoontes dus als een kompas om samen aantrekkelijk en professioneel te werken – geen lijst waar je letterlijk rechten aan kunt ontlenen.

Gebruik de 12 gewoontes vooral als startpunt voor een goed gesprek over hoe jij je werk het beste kunt doen, en hoe we vanuit verbinding en binnen onze gezamenlijke kaders onze daadkracht kunnen vergroten.

De cirkel van persoonlijke regie

Persoonlijke regie betekent dat je bewust sturing geeft aan hoe je werkt, leert, samenwerkt en met jezelf omgaat. Of het nu gaat om jezelf kennen, blijven groeien of verantwoordelijkheid nemen voor je vitaliteit – het draait erom dat jij regie neemt over jouw duurzame inzetbaarheid. Vanuit je talent draag je bij aan betrouwbare dienstverlening. Met je zelfregie kun je in verbinding met anderen (cirkel van samenwerken) zorgen voor daadkracht (cirkel van je werk goed doen).

Hieronder staan de vier gewoontes en bijbehorende concrete gedragingen die horen bij de cirkel van persoonlijke regie: zelfkennis, zelfreflectie, verantwoordelijkheid en vitaliteit.

De gewoontes en concrete gedragingen zijn geen checklist die je altijd volledig moet afvinken, maar geven wel de richting aan waarin we ons willen ontwikkelen.

Gewoonte 1: Zelfkennis

Zelfkennis is de basis voor professioneel en integer gedrag. Welke gewoonte je ook wilt ontwikkelen, alles begint bij zelfkennis. Wie zijn talent kent, weet waar hij van betekenis is en durft zijn eigenheid in te brengen. Tegelijk helpt zelfkennis om je valkuilen en belemmeringen te herkennen en niet automatisch in ongewenst gedrag te vervallen. Je kent je kernwaarden en weet daardoor wat voor jou klopt. Met grip op je emoties blijf je ook in lastige situaties rustig en professioneel.

Zelfkennis is onmisbaar voor goed leervermogen: de bereidheid om eerlijk naar je eigen gedrag te kijken is de eerste stap om te kunnen groeien. Zonder inzicht in je eigen talenten, valkuilen en patronen kun je niet effectief ontwikkelen.

Dit geldt niet alleen in het contact met inwoners, maar net zo goed in de samenwerking met collega’s, leidinggevenden en het bestuur. Zelfkennis helpt je om bewust te zijn van hoe je overkomt, welke impact je hebt en hoe je die inzet in het belang van het gezamenlijke werk.

Zelfkennis in de praktijk
1.1) Je kent je eigen unieke talent waarmee je van betekenis bent voor anderen

1.2) Je kent je valkuilen en je belemmerende overtuigingen

1.3) Je kent je intrinsieke motivatie, drijfveren en waarden

1.4) Je bent je bewust van het effect van je eigen gedrag

Gewoonte 2: Zelfreflectie

Professioneel gedrag begint bij de bereidheid om eerlijk naar je eigen gedrag te kijken en daarvan te leren – ook als het schuurt. Zelfreflectie helpt je niet alleen om jezelf beter te begrijpen, maar ook om te zien welke impact je hebt op collega’s, leidinggevenden, het bestuur en inwoners.

Wie regelmatig reflecteert, ontwikkelt zich sneller en blijft wendbaar in een omgeving die voortdurend verandert. Dat vraagt om openheid, het durven ontvangen van feedback en het lef om patronen te doorbreken. Je neemt bewust tijd om stil te staan bij wat er gebeurt – niet om jezelf eindeloos te analyseren, maar om te ontdekken hoe je effectiever kunt handelen.

Zelfreflectie in de praktijk

2.1) Je bent nieuwsgierigheid om te leren en hebt een open houding

2.2) Je werkt ieder jaar met een persoonlijk leerthema

2.3) Je reflecteert op je eigen gedrag en overtuigingen

2.4) Je past nieuwe inzichten toe in de praktijk

Gewoonte 3: Verantwoordelijkheid

Verantwoordelijkheid nemen begint bij zien wat er nodig is – ook als niemand je iets vraagt. Het betekent initiatief tonen, keuzes maken en eigenaarschap nemen voor wat je doet, laat of uitstelt. Binnen ABG houdt dat óók in dat je regie pakt in het belang van de inwoner, in plaats van afwachten of doorschuiven.

Dat vraagt om helderheid: wat is jouw opdracht, wat zijn je prioriteiten en waar ligt je mandaat? Vanuit die basis kun je professioneel handelen, ruis voorkomen en samenwerking effectiever maken. Zie je iets dat moet gebeuren, maar dat niet bij jou hoort, dan neem je alsnog verantwoordelijkheid: je adresseert het en zorgt dat het bij de juiste persoon of in het juiste overleg op de agenda komt.

Verantwoordelijkheid in de praktijk

3.1) Je toont initiatief om verantwoordelijkheid te kunnen nemen

3.2) Je neemt verantwoordelijkheid voor je eigen agenda en tijdsbesteding

3.3) Je hebt helder wat je te doen hebt

3.4) Je hebt helder wat de prioriteiten van je werk zijn

Gewoonte 4. Vitaliteit

Vitaliteit is geen luxe, maar een randvoorwaarde voor professioneel en helder handelen.
In een dynamische organisatie als ABG vraagt goed werk om energie, concentratie en hersteltijd. Dat gaat verder dan een gezonde balans tussen werk en privé: het betekent ook dat je tijdig aangeeft wanneer het te veel wordt, zodat er nog kan worden bijgestuurd.

Vitaliteit vraagt om bewuste keuzes: je grenzen kennen, regie nemen over wat jij nodig hebt om duurzaam inzetbaar te blijven en het gesprek hierover aangaan. Juist in een dienstverlenende rol komt het erop aan dat je jouw vitaliteit serieus neemt – zodat je er ook echt kunt zijn voor een ander.

Vitaliteit in de praktijk

4.1) Je draagt - binnen je eigen mogelijkheden - zorg voor je energie

4.2) Je neemt tijdig regie bij (dreigende) stress en ziekte en maakt het bespreekbaar

4.3) Je zorgt voor je mentale helderheid, concentratie en focus

4.4) Je maakt persoonlijke keuzes voor een zo goed mogelijke werk-privébalans

De cirkel van succesvol samenwerken

Bij ABG werken we vanuit de kernwaarde verbinding: we zoeken actief de samenwerking op – binnen onze teams én daarbuiten. We luisteren naar elkaar, vertrouwen op elkaars vakmanschap en maken waar wat we afspreken. Samenwerken stopt niet bij de grenzen van een afdeling: we werken ook met andere teams, het bestuur, partners en inwoners. Goede samenwerking intern vertaalt zich direct in betere resultaten en dienstverlening naar buiten.

Succesvol samenwerken vraagt om openheid: zeggen wat je vindt, maar ook durven delen waar je over twijfelt of wat je lastig vindt. Het betekent bijdragen: niet toekijken, maar actief meedoen, meedenken en helpen waar dat nodig is. Het vraagt betrouwbaarheid: duidelijk zijn over wat je wel en niet doet, afspraken nakomen en eerlijk zijn – ook als dat ongemakkelijk is. En het vraagt om goede ontmoetingen: voorbereid zijn, doelgericht overleggen en elkaar tijd gunnen voor het echte gesprek.

We hebben allemaal een rol in het bouwen aan vertrouwen, het benutten van elkaars kwaliteiten en het creëren van resultaten die we alleen samen kunnen behalen. We helpen elkaar, spreken elkaar aan, waarderen elkaars inzet en bespreken knelpunten wanneer dat nodig is. Zo maken we verbinding zichtbaar in ons dagelijks werk en in de samenwerking met de buitenwereld.
Van alle leidinggevenden verwachten we dat zij hierin het voorbeeld geven – en van medewerkers dat ze ook richting hun leidinggevende open, betrokken en betrouwbaar samenwerken.

Gewoonte 5. Openheid

Openheid is de basis voor vertrouwen én goede samenwerking. In een professionele organisatie betekent het dat je zegt wat je vindt én deelt waar je over twijfelt, wat je lastig vindt of waar je spijt van hebt – altijd met het gezamenlijke doel voor ogen. Openheid vraagt moed: je toont jezelf, ook als dat ongemakkelijk is.

Het is ook een bewuste keuze: niet alles hoeft op tafel, maar wat je wél deelt, is eerlijk, functioneel en passend bij je rol en verantwoordelijkheid. Openheid werkt alleen goed in een cultuur van veiligheid en respect, waar ook de ontvanger van de boodschap luistert en het gedeelde bijvoorbeeld niet tegen iemand gebruikt.

Zo draagt openheid bij aan beter overleg, snellere besluitvorming en samenwerking die leidt tot resultaten waar inwoners, collega’s en bestuur op kunnen rekenen.

Openheid in de praktijk

5.1) Je voelt je veilig om te kunnen zeggen wat je vindt

5.2) Je vraagt vrijuit hulp en advies

5.3) Je legt twijfels en ongemak op tafel

5.4) Je kunt nee zeggen en in verbinding blijven

Gewoonte 6. Bijdrage

Bijdragen vraagt meer dan meedoen – het vraagt betrokkenheid, initiatief en de wil om samen resultaten te behalen.
Of het nu gaat om meedenken, aanmoedigen, verbeteren of bemiddelen bij een conflict: bijdragen betekent dat je niet toekijkt, maar actief werkt aan het gezamenlijke doel. Dat doel kan liggen binnen je eigen team, in samenwerking met andere teams of in de relatie met bestuur, partners en inwoners.

Bijdragen doe je binnen de afspraken en verantwoordelijkheden van je rol. Je kijkt waar jouw inzet verschil kan maken en kiest bewust hoe je dat doet: vanuit positiviteit waar dat kan, en met lef waar dat nodig is. Soms betekent bijdragen dat je een kritische boodschap brengt of een knelpunt benoemt, omdat dat helpt om samen verder te komen.

Zo draagt iedere bijdrage – groot of klein – bij aan beter samenwerken, sterkere resultaten en dienstverlening waar inwoners op kunnen rekenen.

Bijdragen in de praktijk

6.1) Je enthousiasmeert en moedigt aan

6.2) Je geeft opbouwende kritiek en complimenten

6.3) Je denkt in oplossingen en helpt waar dat passend is

6.4) Je helpt als dat nodig is om te bemiddelen bij gedoe

Gewoonte 7. Betrouwbaarheid

Betrouwbaarheid zit niet alleen in grote beloftes, maar juist in klein, dagelijks gedrag: zeggen wat je doet en doen wat je zegt.
In een complexe en dynamische organisatie is het cruciaal dat collega’s, bestuur, partners en inwoners op je kunnen rekenen. Betrouwbaarheid begint bij helder zijn over wat je wel en niet kunt doen, duidelijke afspraken maken en die nakomen.

Eerlijkheid hoort daar altijd bij – ook als de boodschap ongemakkelijk is of verwachtingen moeten worden bijgesteld. Betrouwbaarheid betekent ook dat je elkaar rechtstreeks aanspreekt, in plaats van over elkaar te praten. Zo bouw je vertrouwen op, voorkom je misverstanden en werk je samen effectiever.

Betrouwbaarheid in de praktijk

7.1) Je wekt heldere verwachtingen

7.2) Je maakt transparante afspraken

7.3) Je komt je afspraken na

7.4) Je praat mét de ander in plaats van óver de ander

Gewoonte 8. Ontmoetingen

Goede samenwerking begint met goede ontmoetingen – of dat nu fysiek, online of hybride is. Een ontmoeting is pas zinvol als iedereen weet waarom hij er is, wat hij komt brengen en wat hij komt halen. Dat vraagt om een duidelijke agenda, goede voorbereiding en het lef om soms te besluiten dat een overleg niet nodig is.

Effectieve ontmoetingen zijn kort genoeg om energie te houden en lang genoeg om de juiste dingen te bespreken. We zorgen dat iedereen die erbij is ook echt nodig is, gebruiken de mogelijkheden van hybride werken waar dat waarde toevoegt en leggen alleen vast wat functioneel is om afspraken en acties te borgen.

Zo benutten we elkaars tijd optimaal en maken we van elke ontmoeting een stap vooruit in onze samenwerking en resultaten.

Ontmoetingen in het praktijk

8.1) Je vergadert goed voorbereid en effectief

8.2) Je gebruikt de hybride mogelijkheden

8.3) Je vergadert vanuit halen en brengen

8.4) Je zorgt voor functionele verslaglegging

De cirkel van je werk goed doen

Bij ABG staat daadkracht voorop: we zetten ons werk om in resultaten die merkbaar zijn in onze dienstverlening.
Dat begint met helderheid over wat je te doen hebt en waarom. Je kijkt vooruit, ziet risico’s en kansen en houdt koers, ook als de omstandigheden veranderen. Je weet welke rol en welk mandaat je hebt, bewaakt de voortgang en maakt keuzes die bijdragen aan het gezamenlijke doel.

Goed werken is ook slim werken: prioriteiten stellen, processen verbeteren en kansen benutten om onze werkwijze effectiever te maken. Je blijft leren in je vak, vraagt feedback en past je aanpak aan als de situatie daarom vraagt. Je zorgt dat afspraken worden nagekomen, resultaten worden geborgd en de kwaliteit hoog blijft.

Zo werken we doelgericht, wendbaar en professioneel – met oog voor tijd, middelen en de mensen voor wie we het doen.

Gewoonte 9. Toekomstgericht

Toekomstgericht werken betekent dat je vandaag keuzes maakt die morgen verschil maken voor onze gemeenten.
Je weet waar je naartoe werkt, ziet welke risico’s en kansen er zijn en houdt koers op de gezamenlijke doelen. Je kijkt verder dan de waan van de dag en overziet wat de gevolgen zijn van beslissingen – voor inwoners, bestuur, partners én collega’s.

In onze politieke en dynamische omgeving vraagt dat om planmatig werken en tegelijk wendbaar blijven. Je anticipeert op veranderingen, speelt in op signalen en zet stappen die bijdragen aan duurzame resultaten en sterke dienstverlening.

Toekomstgericht in het praktijk

9.1) Je houdt koers op de gezamenlijke doelen

9.2) Je hebt overzicht op de gevolgen van het handelen

9.3) Je handelt proactief op risico’s en veranderingen

9.4) Je werkt met duidelijke planningen

Gewoonte 10. Opdrachtgericht

Opdrachtgericht werken betekent dat je precies weet wat er van je wordt gevraagd en waarom.
Je hebt helderheid over de opdracht, je rol en je mandaat, en weet welke middelen en tijd je hebt om het resultaat te bereiken. In onze dynamische organisatie helpt dat om focus te houden, scherpe keuzes te maken en prioriteiten te bewaken.

Je blijft daarbij wendbaar: je past je aanpak aan als de situatie verandert, maar houdt de bedoeling en het gewenste resultaat altijd voor ogen. Zo zorg je dat werk niet blijft liggen, voortgang zichtbaar is en afspraken worden waargemaakt – voor het team én voor de inwoners en partners waarvoor we het doen.

Opdrachtgericht in de praktijk

10.1) Je hebt altijd helderheid op de opdracht

10.2) Je rol, mandaat en capaciteit zijn helder

10.3) Je bent wendbaar om je prestaties te realiseren en je doelen te bereiken

10.4) Je bewaakt de voortgang op je doelen

Gewoonte 11. Ontwikkeling

Ontwikkelen betekent dat je je werk en jezelf steeds blijft verbeteren. Je investeert in je vakkennis én in het slimmer maken van processen en werkwijzen. Je staat open voor verandering, speelt in op nieuwe ontwikkelingen en past je manier van werken aan wanneer de situatie daarom vraagt.

Dat doe je niet alleen voor jezelf, maar ook voor de organisatie en de inwoners die we bedienen. Je vraagt actief om feedback, haalt op wat goed gaat én wat beter kan, en vertaalt dat naar concrete verbeteringen. Zo blijf je professioneel, toekomstgericht en van waarde in een omgeving die voortdurend in beweging is.

Ontwikkeling in de praktijk

11.1) Je optimaliseert je processen

11.2) Je houdt je vakkennis op peil

11.3) Je haalt succes- en verbeterfeedback op over je werk

11.4) Je bent op de hoogte van trends en innovaties

Gewoonte 12.Digivaardig

Technologie is een vast onderdeel van hoe we ons werk bij ABG doen. Digitale middelen helpen ons om slimmer, sneller en veiliger te werken – mits we ze bewust en functioneel inzetten. Dat vraagt om nieuwsgierigheid, digitale vaardigheid en de bereidheid om nieuwe mogelijkheden te ontdekken en toe te passen.

Door technologie goed te gebruiken, maken we ons werk efficiënter, verbeteren we de kwaliteit van onze dienstverlening en houden we meer tijd en aandacht over voor de mensen met wie en voor wie we werken.

Technologie in de praktijk

12.1) Je hebt je digiskills op orde

12.2) Je gebruikt de mogelijkheden van AI op een verantwoorde wijze

12.3) Je hebt kennis van relevante software

12.4) Je zorgt voor veilige omgang met data

Je talent als ultieme versneller voor álle gewoontes

Bij ABG staat de kracht van samen centraal: ieder talent doet ertoe.
Je unieke talent is de ultieme versneller voor daadkracht en verbinding. Je zou kunnen zeggen dat zelfkennis de ‘gouden’ gewoonte is van de 12 gewoonten: alleen met zelfkennis weet je echt wat je kunt, hoe je van betekenis bent voor anderen en welke patronen je helpen of juist belemmeren.
Het kennen van je talent – de kern van zelfkennis – werkt als een versneller voor alle andere gewoonten. Je staat meer open voor feedback, levert positieve bijdragen, werkt effectiever en krijgt meer voor elkaar. Begin je vanuit je talent, dan bouw je verder aan een stevige basis met de andere gewoonten.
Verbinden vanuit je talent gaat over: ik ben oké, jij bent oké. Je werkt gelijkwaardig samen, ook met lastige collega’s. Waar je zonder talentbewustzijn misschien irritatie voelt, kijk je nu met nieuwsgierigheid: interessant. Vanuit je talent ervaar je tegenslag als een kans om te leren, en moeilijke situaties als fascinerend in plaats van frustrerend. Zo vind je sneller én creatiever de weg naar oplossingen: doen wat ertoe doet, op een manier die past bij wie je bent en waarmee je op jouw unieke wijze van waarde bent voor je team, de organisatie en de inwoners.
Bij je talent kennen hoort ook je valkuilen kennen: weten wanneer je talent te veel of te weinig van het goede is, of wanneer je het wel of niet op het juiste moment inzet. Timen en doseren dus. Om je talent te laten groeien, is een groeimindset essentieel. Met een jaarlijks leerthema werk je hier bewust aan: je leert steeds effectiever reflecteren op je talent en je valkuilen. Met een korte time-out kijk je naar je eigen gedrag, ontdek je hoe het de volgende keer beter kan en hoe je meer verbinding kunt ervaren.

De kracht van samen

Zo werken wij bij ABG